زنان درخشانی که در انقلابِ تحت رهبری زنان سودان تغییر ایجاد می‌کنند

منبع: https://www.vogue.co.uk/
نوشته Amel Mukhtr
2019

به مدت 155 روز تا کنون ( می 2019)- تقریباً نیمی از سال – اعتراضات علیه رژیم سودان زندگی را در این کشور گرفته‌است. 113 روز طول کشید تا سرانجام سودان در اولین پیروزی فوق‌العاده برای شهروندانش، عمر البشیر، رئیس جمهور 30 ساله خود را برکنار کرد. با این حال، رژیم او همچنان باقی است و از 6 آوریل، صدها هزار نفر از مردم برای خواستار دموکراسی خود دست به تحصن زده‌اند.

علیرغم قانون ظالمانه نظم عمومی، یک ممنوعیت اخلاقی می‌تواند خودسرانه زنان را برای «اعمال ناشایست» مانند پوشیدن شلوار یا راه رفتن به تنهایی مجازات کند، و علیرغم دستورات دولت به شبه نظامیان برای هدف قرار دادن آن‌ها به شیوه‌هایی تکان‌دهنده، زنان با قدرت، اکثریت قریب به اتفاق معترضین را تشکیل می‌دهند و تبدیل به بلندترین صداهایی شده‌اند که سرکش‌ترین اعمال را انجام می‌دهند.

به نظر می‌رسد که یک رنسانس فرهنگی در حالی شروع به شکوفایی می‌کند که میادین عمومی از بحث، هنر و هیجان آینده، شوق را در نوک انگشتانش احساس می‌کند. Vogue با سه نفر از زنان برجسته‌ای صحبت می‌کند که برای تغییر الگوهای پیشیین حضورشان حیاتی بود.

شعر/ مروه بابیکر / Marwa Babiker

*مروه بابیکر یک گریوت(  شاعران، موسیقی دانان و داستان نویسان دوره گرد که سنت تاریخ شفاهی را در بخش‌هایی از غرب آفریقا حفظ می‌کنند.) مدرن است که داستان‌ها را از طریق شعر مستند می‌کند. کار او در مورد خیزش‌ها او را از 1,000 مخاطب در فیسبوک به بیش از 111,000 نفر رساند. او اولین شعر خود را 12 سال پیش نوشت، در حالی که به او گفته شده بود فقط مردان می‌توانند در مورد مسائل سیاسی صحبت کنند. اکنون، او به عنوان یک دانشجوی موفق در مقطع دکتری علوم اعصاب و با سخنرانی‌های مکرر، توانایی‌های بیحد و حصر زنان را منعکس می‌کند.
منطقه تحصن بسیار بزرگ است، به طوری که در سراسر این مکان صحنه‌هایی برای نمایش هنر، افزایش آگاهی در مورد مسائل سیاسی، میزبانی بحث در مورد چگونگی اعتلای کشورمان و فضایی برای خوانندگانی که آهنگ‌های انقلابی می‌خوانند، برپا می کنند. من با شعرهایم در بسیاری از این صحنه‌ها بوده‌ام.
تقاضای فوری این است که ما می‌خواهیم شورای نظامی انتقالی، قدرت را به یک دولت غیرنظامی واگذار کند، به همین دلیل است که مردم همچنان در تحصن هستند.
شعار انقلاب که مردم سر داده اند «آزادی، صلح و عدالت» است. اکثریت مردم مسلمان هستند، اما ما مسیحی و تعدادی یهودی نیز داریم و می‌خواهیم هر یک از آن‌ها آزادی عمل به عقاید خود را داشته باشند. ما آزادی خود را برای لباس پوشیدن یا حداقل نداشتن قانون نظم عمومی خواستاریم.
ما می‌خواهیم کسانی را که در رژیم قبلی مرتکب نسل کشی، جنایات جنگی، کشتن یا شکنجه هر شهروند سودانی شده‌اند را محاکمه کنیم. ما برابری و صلح می‌خواهیم.
افرادی هستند که مشاور یا در سمت‌های بسیار عالی پزشکی هستند که شغل خود را ترک کرده‌اند تا در تحصن بنشینند. وضعیت در بیمارستان‌های سودان بسیار بد است، آن‌ها فاقد داروهای ضروری حیاتی هستند و بسیاری از مردم توانایی پرداخت هزینه‌های درمان را ندارند. پزشکان اعتصاب کرده‌اند و رکورد طولانی‌ترین اعتصاب پزشکان در تاریخ را شکسته‌اند.
من دو بار در دو برنامه مختلف در تلویزیون ملی حضور داشتم. چند شعر گفتم و ضد دولت قبل صحبت کردم و سپس تحصن و راهپیمایی آن روز را تعریف کردم. این گام بزرگی است زیرا سودان سال‌ها هرگز اجازه نداده‌‌بود که کسی مخالف دولت [ در تلویزیون] صحبت کند و آن‌ها قوانین محافظه‌کارانه زیادی دارند. من بدون حجاب بودم، فکر می‌کنم اولین کسی هستم که در 30 سال گذشته این کار را انجام می‌دهم. بسیاری از مردم بدون روسری از من در تلویزیون اسکرین شات گرفتند و در فضای مجازی منتشر کردند.
زنان [ پوشش‌های سفید، لباس سنتی زنان سودانی متاهل] را به عنوان نمادی برای حمایت از انقلاب می‌پوشیدند، بنابراین من شعری نوشتم که چگونه زنان در سودان فقط برای آشپزخانه هستند. ما در کشور سودان یک ضرب المثل قدیمی داریم که می گوید “زن حتی اگر تبر باشد چیزی را نمی‌برد“. من از آن در شعرم استفاده کردم تا بگویم اکنون می‌دانیم که این مطلقاً اشتباه است.
از لحاظ تاریخی، زنان سودان همیشه برای ایجاد انگیزه در مردان برای پشت سر گذاشتن جنگ‌ها همراه بوده‌اند. حتی در انقلاب‌های [ گذشته] نقش آن‌ها تقریبا انگیزشی بود. اما اکنون، این تغییر کرده‌است، آنها نه تنها انگیزه‌بخش هستند، بلکه شانه به شانه در کنار مردان در انقلاب هستند و توانایی انجام هر کاری را که مردان انجام می‌دهند را دارند. من معتقدم در چهار ماه گذشته ما 40 سال جلو رفته‌ایم.
قبل از انقلاب، قرار بود بقیه عمرم را در خارج از سودان زندگی کنم. اکنون، من معتقدم که شاید بتوانم در این تغییر نقشی داشته باشم. ما متخصصان علوم اعصاب یا آزمایشگاه‌های علمی زیادی نداریم، بنابراین شاید من بتوانم کسی باشم که چنین کاری را شروع می‌کند. زمان آن فرارسیده است که به عقب برگردیم و بخشی از این روند باشیم.
از لحاظ تاریخی، زنان سودان همیشه برای ایجاد انگیزه در مردان برای پشت سر گذاشتن جنگ‌ها همراه بوده‌اند. حتی در انقلاب‌های [ گذشته] نقش آن‌ها تقریبا انگیزشی بود. اما اکنون، این تغییر کرده‌است، آنها نه تنها انگیزه‌بخش هستند، بلکه شانه به شانه در کنار مردان در انقلاب هستند و توانایی انجام هر کاری را که مردان انجام می‌دهند را دارند. من معتقدم در چهار ماه گذشته ما 40 سال جلو رفته‌ایم.
قبل از انقلاب، قرار بود بقیه عمرم را در خارج از سودان زندگی کنم. اکنون، من معتقدم که شاید بتوانم در این تغییر نقشی داشته باشم. ما متخصصان علوم اعصاب یا آزمایشگاه‌های علمی زیادی نداریم، بنابراین شاید من بتوانم کسی باشم که چنین کاری را شروع می‌کند. زمان آن فرارسیده است که به عقب برگردیم و بخشی از این روند باشیم.

هنرمند/ علاء ساتیر / Alaa Satir

* علاء ساتیر وقتی یک نقاشی دیواری پررنگِ آبی و زرد از زنی تاجدار با دستی بالا برده را در کنار یک شعار قافیه‌دار که معنایش می‌شود «هی خانم‌ها، ایستادگی کنید، این انقلاب زنانه است» را روی یک دیوار خالی در محل تحصن نقش زد، زنجیره‌ای از بیان هنری را در سودان به راه انداخت. که البته اکنون با تعداد زیادی تکه پوشیده شده است. او هفته‌ها قبل از شروع قیام‌ها، به طور پیشگو وارانه‌ای مجموعه‌ای از تصویرسازی‌ها را به نام «ما انقلاب هستیم» با هدف شعله‌ور ساختن جنبه انقلابی و سرکشی در همه زنان آغاز کرده بود.
من همیشه می‌خواستم یک نقاشی دیواری انجام دهم اما قبل از سقوط رژیم امن نبود. یک دیوار ساده بسیار طولانی در محل تحصن وجود داشت، بنابراین، در روز اول، با دو هنرمند دیگر تماس گرفتم. ما شروع به نقاشی چیزهای مختلف کردیم تا به عنوان یک فشار برای ادامه دادن عمل کنیم، زیرا مبارزه تمام نشده‌است. روز بعد مردم آمدند و خودشان شروع به اتمام دیوار کردند. الان هم ادامه دارد از 10 آوریل که شروع کردیم، هر روز هنرمندان جدیدی هستند که یک قطعه را نقاشی می‌کنند.
آزادی بیان در اینجا به طور معمول اعمال نمی‌شد، بنابراین اینکه مردم بیرون می‌روند و با شعارهایی که علیه رژیم می‌دهند، مطالباتی را مطرح می‌کنند، برای ما بسیار جدید است. فکر نمی‌کردم روزی بتوانیم در خیابان نقاشی‌ دیواری بکشیم. شعر، موسیقی یا هنرهای‌تجسمی، راهی برای تمرین بیشتر آزادی بیان است.
غرب به ویژه نسبت به تصاویر مردم آفریقایی در بحران یا در حال مرگ حساسیت زدایی کرده‌است. برای آن‌ها، این چیزی است که معمولاً در آفریقا اتفاق می‌افتد. هنر راهی برای جلب کردن توجه‌ها و مستندسازی تاریخیست که در حال ساخته شدن است، و شکستن سد ترس ما [ در حوالی آزادی بیان].
زنان می‌خواهند بخشی از دولت جدید و سودان جدیدی باشند که در راه است. ما فقط در تلاش برای سرنگونی حزب سیاسی نیستیم، ما سعی می‌کنیم همه‌ی ایده‌هایی را که با آن به وجود آمده‌است را سرنگون کنیم. نحوه نگرش جامعه به زنان باید تغییر کند، این ایده که «ازدواج بیش از هر چیز هدف نهایی است»، این ممکن است زمان ببرد، اما من فکر می‌کنم که کل این روند و انقلاب یک شروع است.
ما همیشه می دانستیم که زنان سودانی قدرتمند و صریح هستند. شاید تصور غرب در مورد ما – یا حتی برخی از مردان در کشور ما – این باشد که ما ساکت هستیم و می ترسیم، اما اینطور نیست.

روزنامه نگار/ یسرا الباگیر/  Yousra Elbagir

 این فقط زنان در خط مقدم انقلاب نیستند، بلکه روزنامه‌نگارانی که اطمینان می‌دهند این داستان در سطح بین‌المللی پخش می‌شود، سهم مهمی در این انقلاب دارند. در کشوری بدون آزادی مطبوعات، با تکیه بر شبکه‌های رسانه‌های اجتماعی برای اطلاع رسانی، حضور یسرا الباگیر در اطمینان از شنیده شدن داستان در حال گسترش سودان به گوش جهانیان- به عنوان گزارشگر کانال 4- ضروری بوده‌است.
از نظر تاریخی، زنان همیشه نقشی واقعا محوری در قیام‌ها و انقلاب‌های سودان داشته‌اند و حتی با استقلال ما، زنان در جمع‌آوری نیروها نقش اساسی داشتند.
زنان سودانی نترس هستند. ما جامعه‌ای مادرسالار داریم – به همان اندازه که مردم از این موضوع تعجب می‌کنند، ما اولین کشوری در جهان عرب و آفریقا بودیم که یک قاضی زن داشتیم، و فراموش نکنیم که تمدن نوبی یکی از تنها تمدن‌های باستانی بود که حاکمان زن داشت؛ بنابراین، قدرمتندی زنان بسیار در تاریخ و فرهنگ ریشه دوانده است.
به طور کلی، من فکر می‌کنم شگفت انگیز است که این تصاویر زنان سودانی یا تصویر علا صلاح ( یکی از تصاویری که تبدیل به آیکن این مبارزات شد)، در فضای مجازی پخش می‌شوند. اما نباید با شوک برخورد کرد – او یکی از بسیاری از زنان باورنکردنی است که هر روز زندگی خود را به خطر می اندازند تا صدایشان شنیده شود.

جوانان برای مدت طولانی ساکت بودند و حق هیچ اظهارنظری در مورد نحوه‌ی اداره کشور نداشتند، بنابراین دیدن آن‌ها که بیرون می‌آیند و انگیزه‌ای برای جمع کردن همه هستند باور نکردنی است! و این چیزی است که ما در سرتاسر جهان شاهد آن هستیم، جوانان دور هم جمع می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که نحوه اداره کشورشان را دوست ندارند و می‌خواهند آن را تغییر دهند.
به عنوان یک نتیجه از این رژیم، مردم با استعدادها، عواطف و احساساتشان، بسیار سرکوب شدند. حتی با وجود اینکه ما   تاریخ شگفت انگیز و رمانتیک سودان را داریم – خیابان‌هایی با بارها و مردمی که در خیابان‌ها شعر سر می‌دهند و این همه موسیقی کلاسیک شگفت‌انگیز، جاز و آهنگ‌های راک – مشاهده آنچه در چهار ماه گذشته منتشر شده‌است، باورنکردنی بوده‌است. این گواهی بر این واقعیت است که سنت هنوز وجود دارد، استعداد هنوز وجود دارد، فقط این محیط بود که به آن اجازه درخشش نمی داد.

* این مصاحبه ها ویرایش و فشرده شده است.*